Jaarrekening neerleggen: hoe lees en maak ik hem?

6 minuten leestijd
Laatst bijgewerkt op 20-10-2021

Hoe kan ik een jaarrekening neerleggen? Hoeveel kost een jaarrekening deponeren? Dit zijn veelvoorkomende vragen over jaarrekeningen. In dit artikel gaan we in op wat een jaarrekening is, hoe u een jaarrekening kunt lezen, neerleggen en hoe u deze maakt. We beginnen met een omschrijving van wat een jaarrekening inhoudt en wat het doel van een jaarrekening is.

In dit artikel:
» Wat is een jaarrekening?
» Dit is het doel van een jaarrekening
» Is een jaarrekening verplicht?
» Hoe lees ik de jaarrekening?
» Hoe stel ik de jaarrekening op?
» Hoe jaarrekening neerleggen?
» Waar jaarrekening neerleggen
» Wanneer jaarrekening neerleggen

Wat is een jaarrekening?

Een jaarrekening of exploitatierekening is hét financieel overzicht van uw onderneming. In de jaarrekening wordt verantwoording afgelegd over de financiële toestand van een onderneming over het afgelopen boekjaar. Deze wordt zoals de naam al doet vermoeden ieder jaar opnieuw opgesteld. De jaarrekening bestaat uit een balans en de winst- en verliesrekening. De balans is een overzicht van bezittingen, schulden en het eigen vermogen van een bedrijf. Deze bestaat uit twee kolommen die in evenwicht moeten zijn. De winst- en verliesrekening is een overzicht van kosten en opbrengsten tijdens een periode, vaak een jaar. De winst- en verliesrekening wordt ook wel resultatenrekening genoemd.

Dit is het doel van een jaarrekening

Voor zelfstandige ondernemers is het belangrijkste doel van een jaarrekening dat er wordt voldaan aan de administratieve en fiscale verplichtingen. Het is vanuit de Federale Overheidsdienst Financiën (FOD) verplicht om een geordende en juiste boekhouding bij te houden. Bovendien zijn de balans en de winst- en verliesrekening nodig om belastingaangifte te doen. Ook geeft de jaarrekening een duidelijk inzicht in de financiële toestand van uw onderneming en kunt u lezen hoe het bedrijf zich heeft ontwikkeld ten opzichte van het jaar ervoor. 

Is een jaarrekening verplicht?

Bent u zelfstandig ondernemer, freelancer of heeft u een eenmanszaak? Dan is een jaarrekening niet verplicht. Een jaarrekening wordt wel verplicht zodra u overgaat tot een besloten vennootschap. Toch wordt wel aangeraden om een jaarrekening op te laten stellen, want zo krijgt u een beter inzicht in de financiële gezondheid van uw bedrijf. 

De volgende ondernemingen moeten verplicht hun jaarrekening neerleggen:

  • VOF
  • Comm.V.
  • CVOA
  • BVBA
  • CVBA
  • NV
  • Comm. VA
  • (E)ESV
  • SE
  • Grote en zeer grote verenigingen en stichtingen
  • Grote VZW’s

Hoe lees ik de jaarrekening?

Vaak is er een hoop verwarring over de manier waarop een jaarrekening moet worden geïnterpreteerd. De jaarrekening bestaat uit vele pagina’s met woorden en getallen waardoor het niet altijd even duidelijk is waar u moet beginnen met lezen. Om u hierbij te helpen leggen we stap voor stap uit naar welke aspecten u moet kijken en hoe u deze moet interpreteren. 

Stap 1: zoek de kern van de jaarrekening
De kern van de jaarrekening bestaat uit de winst- en verliesrekening. Blader door de jaarrekening totdat u bij dit deel uitkomt. Overige informatie is een toelichting op de overzichten.

Stap 2: de winst- en verliesrekening
Bekijk altijd eerst de winst- en verliesrekening bij een jaarrekening, deze ligt namelijk het dichtst bij wat u als ondernemer al weet van uw cijfers. De vraag die wordt beantwoord in de winst- en verliesrekening is: ‘Is uw bedrijf een lucratieve business?’ 

In de winst- en verliesrekening staat de omzet, kosten en winst over het afgelopen boekjaar. Zijn de getallen veranderd ten opzichte van het vorige boekjaar? Welke producten of diensten hebben voor winst gezorgd? Of welke presteren juist minder goed?

jaarrekening neerleggen stappenplan
Stap 3: de balans
Na het bestuderen van de winst- en verliesrekening gaat u kijken naar de balans. De balans toont een overzicht van alle bezittingen aan de ene kant van de balans, en toont hoe u deze bezittingen heeft gefinancierd aan de andere kant van de balans. Om de balans te kunnen lezen is het van belang dat u de financiële taal begrijpt. In de cijfers kunt u lezen of de kosten in verhouding staan met de opbrengsten en welke producten of diensten winstgevend zijn (of juist niet).

Hoe stel ik de jaarrekening op?

Bij het opstellen van de jaarrekening begint u met de balans met toelichtingen en de winst- en verliesrekening van dat boekjaar. Dit wordt meestal aangevuld met het jaarverslag dat door het bestuur van de onderneming is geschreven. De jaarrekening sluit aan bij de administratie van het bedrijf, welke weer aansluit bij de facturen, bonnen en bankafschriften. 

Een aantal belangrijke begrippen en hoe u deze berekent:

  • Eigen Vermogen: dit kunt u berekenen door alle schulden af te trekken van alle bezittingen.
  • Werkkapitaal: werkkapitaal toont aan of een bedrijf genoeg financiële middelen heeft om alle benodigde uitgaven op korte termijn te kunnen doen. Het netto werkkapitaal kunt u berekenen door van het bedrag aan vlottende activa de kortlopende schulden af te trekken.
  • Nettoresultaat: het nettoresultaat berekent u op basis van de cijfers die in de winst- en verliesrekening staan. Het bedrijfsresultaat krijgt u door de bedrijfslasten af te trekken van de bedrijfsopbrengsten. Het resultaat voor belasting (brutowinst) berekent u door het verschil tussen de rentebaten en lasten hierbij op te tellen. Het resultaat na belasting (nettoresultaat) krijgt u door de te betalen belasting er vanaf te trekken.

Hoe jaarrekening neerleggen?

Sinds 2009 moeten ondernemingen de jaarrekening digitaal neerleggen bij de Nationale Bank via een toepassing op de website. Papier is niet meer toegestaan, een elektronische (online) jaarrekening is verplicht. U betaalt neerleggingskosten voor uw neerlegging. Na betaling hiervan ontvangt u een bewijs van de neerlegging. Deze dient u te bewaren en kan bijvoorbeeld van pas komen wanneer de fiscus twijfels heeft over de neerlegging. 

U bent verplicht om de jaarrekening tenminste in één van de officiële landstalen (Nederlands, Frans, Duits) neer te leggen, waarbij wordt gekozen voor de officiële taal van het gewest waar de exploitatiezetel van het bedrijf is gevestigd. Dus ook al doet u een jaarrekening neerleggen in Oost-Vlaanderen, waar het grootste deel van de bevolking Franstalig is, dan moet u deze toch in het Nederlands neerleggen omdat de exploitatiezetel in het Vlaams-Gewest ligt.

Een vast model voor de jaarrekening
In België moet de jaarrekening worden neergelegd volgens een bepaald model. Er zijn drie verschillende modellen:

  • Volledig schema; voor grote ondernemingen
  • Verkort schema; voor kleine ondernemingen
  • Microschema; voor micro-ondernemingen

Meer informatie over deze modellen kunt u terugvinden op de website van de Nationale Bank.

Waar jaarrekening neerleggen

Ondernemingen in België moeten hun jaarrekeningen deponeren bij de balanscentrale van de Nationale Bank van België.  U kunt als buitenstaander ook bij de balanscentrale de jaarrekening van een bedrijf (gratis) opvragen. De toepassing van de Nationale Bank waarmee u een jaarrekening kunt neerleggen heet 'Filing'.

Wanneer jaarrekening neerleggen

Een jaarrekening moet binnen 30 dagen na de goedkeuring door de Algemene Vergadering en binnen 7 maanden na de afsluiting van het boekjaar worden neergelegd. Bij een te late neerlegging van de jaarrekening kunnen er hogere tarieven worden verrekend en komt u met een onvolledige aangifte voor de vennootschapsbelasting te zitten. 

Jaarrekening uitbesteden

Wilt u er zeker van zijn dat uw jaarrekening klopt? Of wilt u graag beter inhoudelijk inzicht in de statistieken van de jaarrekening zodat u deze zelf kunt beoordelen? Wij bieden u vrijblijvend offertes aan van 3 professionele boekhouders of accountants bij u in de buurt.

Tel: +092 98 01 79
Mail: info@boekhouderloket.be